Het akkoord verbetering productsamenstelling heeft tot doel gehad het zout-, verzadigd vet- en/of suikergehalte te verlagen in samengestelde producten, op zodanige wijze dat de spreiding van het zout-, verzadigd vet- en/of suikergehalte binnen productcategorieën kleiner wordt.
Van producten binnen een productcategorie verschillen vaak, in meer of mindere mate, het zout-, verzadigd vet- en/of suikergehalte. Er zijn producten die ten opzichte van gelijksoortige producten een hoog gehalte hebben (de pieken). In de afspraken zijn normen gesteld om de pieken te verlagen, hierdoor wordt de spreiding binnen de productgroep kleiner en het gemiddelde gehalte binnen de productcategorie lager.
In de meeste gevallen is bij een afspraak voor zout-, verzadigd vet- en/of suikerreductie gekeken naar het gehalte van de afzonderlijke producten binnen de productcategorie. Deze gehaltes zijn dan van laag naar hoog naast elkaar gezet, onafhankelijk van het marktvolume van de afzonderlijke producten. Er ontstaat een S-curve (zie figuur 1). In de afspraken zijn maximumnormen ingesteld. Dit betekent dat in alle producten in de productcategorie die een gehalte hebben boven de gestelde maximumnorm aangepast zouden moeten worden. Na deze aanpassing zou de grafiek afvlakken (zie figuur 2). Er ontstaat dan een nieuw gemiddelde.
De afspraak was dat producten die al een zout- verzadigd vet- en/of suikergehalte onder de norm hadden, niet zouden stijgen naar het in de afspraak vastgestelde maximum.